Đá ba-lát và thanh tà vẹt giúp đường ray ổn định khi gánh sức nặng hàng nghìn tấn của những chiếc tàu hoả (Ảnh: pixabay)
Di chuyển bằng tàu hỏa luôn là một trải nghiệm thú vị, khi bạn có thể chiêm ngưỡng những khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp cùng cuộc sống bình dị. Ngoài đó ra, có một thứ mà bạn sẽ luôn thấy xuất hiện trong suốt hành trình trên chuyến tàu của mình, đó là những viên đá nhỏ nằm dọc đường ray mà con tàu đi qua. Đã bao giờ bạn thắc mắc vì sao lại có đá trên các đường ray tàu hỏa như vậy chưa?
Thanh tà vẹt
Một đường ray tàu hỏa thường sẽ có hai đường ray chính đặt song song với nhau từ một trạm này tới một trạm khác và một loạt các thanh ngang được đặt vuông góc giữa hai đường ray chính. Những thanh ngang này được gọi là thanh tà vẹt. Một thanh tà vẹt thường có hình chữ nhật và được làm từ gỗ hoặc xi măng. Ngày nay, các thanh tà vẹt chủ yếu được làm từ các khối xi măng. Chức năng chính của thanh tà vẹt là giữ cho hai đường ray chính luôn ổn định và cách đều nhau. Chúng cũng giúp truyền áp lực từ ray xuống mặt đất bên dưới tốt hơn.
Đá ba-lát
Điều đầu tiên mà các bạn cần biết đó là những viên đá mà chúng ta vẫn thấy trên các đường ray tàu hỏa được gọi chung là đá ba-lát. Những viên đá này được dải đều dọc suốt đường ray tạo thành một lớp nền để giữ các thanh tà vẹt cũng như hai đường ray chính.
Nhìn thoáng qua những viên đá này, chúng ta sẽ không thấy có điều gì đặc biệt. Tuy nhiên, không phải viên đá nào cũng có thể dùng làm đá ba-lát cho đường ray tàu hỏa. Ví dụ, nếu chúng ta dùng những viên đá tròn và mịn, chúng sẽ dễ dàng bị lăn và di chuyển qua lại khi có tác động từ sự di chuyển của tàu. Điều này sẽ khiến chúng trở nên vô dụng, vì mục đích chính của những viên đá này là tạo nên sự liên kết cho các thành phần của đường ray. Vì vậy, những viên đá ba-lát được lựa chọn cần phải có bề mặt sần sùi và sắc cạnh. Điều này sẽ giúp chúng ít bị di chuyển hơn.
Trong phần lớn thời gian, đường ray chỉ nằm im và không chịu bất kì áp lực gì, nhưng một phần nhỏ thời gian còn lại nó phải gánh sức nặng hàng nghìn tấn của những chiếc tàu hoả, nên việc giữ cho đường ray ổn định trong khoảng thời gian này là điều vô cùng quan trọng.
Ngoài tác dụng giữ ổn định cho đường ray chính và các thanh tà vẹt lớp đá ba-lát này còn có một vài chức năng khác. Đầu tiên có thể kể đến việc chúng ngăn không cho các loại cây cỏ mọc lên, khiến cho kết cấu bề mặt phía dưới đường ray trở nên yếu đi.
Một tác dụng quan trọng khác là nó ngăn nước tiếp xúc với đường ray một cách thường xuyên. Điều này không có nghĩa là chúng có thể ngăn chặn đường ray tiếp xúc với nước một cách hoàn toàn, nhưng chúng có thể giúp cho nước rút đi nhanh hơn để tránh ảnh hưởng tới kết cấu bề mặt của đất xung quanh và dưới đường ray.
Ngoài ra, do nằm lộ thiên và phải chịu ảnh hưởng của nhiều loại thời tiết khắc nghiệt, kích cỡ của đường ray có thể thay đổi, lớp đá này sẽ giúp tăng tính đàn hồi cho đường ray.
Nguồn: ĐKN
Vui lòng trích dẫn link nguồn khi copy nội dung bài viết này! Trân trọng cảm ơn
0 comments: